چالش تامین منابع بین شرکت های تولیدی و پخش مواد غذایی

پی نوشت: این نوشته تاملی بر سخنان دکتر ادیب در خصوص مشکلات  شرکت های پخش و توزیع صنعت مواد غذایی است که در کانال تلگرامی بیان نموده اند.

سیاست کاهش هزینه؛ چالش شرکتهای پخش و توزیع صنایع غذایی

فروش یک شرکت توزیع کننده مواد غذائی در سال ٩۶،  دویست  میلیارد تومان و سود خالص دو میلیارد تومان بود. سود خالص شرکت توزیع کننده مواد غذائی یک درصد فروش سالانه است.

با تورم حدود ٩ درصدی سال ٩۶ با کسر تورم؛  این شرکت ٨ درصد زیان کرده منتهی چون شرکتها حسابداری تورمی ندارند زیان را سود شناسائی می کنند.

علت های کاهش شگفت انگیز سود 

١- رقابت هایپرها با سوپری ها باعث کاهش سود شبکه توزیع مواد غذائی شده است.

٢- هشتاد درصد  ذخیره آب های زیر زمینی مصرف شده و کاهش آب، باعث گران شدن مواد غذایی شده است، اما به نسبتی که مواد غذائی به سبب کمبود آب، گرانتر تولید میشود قیمت فروش افزایش نیافته و این از سود شبکه توزیع کم کرده است.

٣- سوبسید ارزی واردات مواد غذائی به شدت کاهش یافته است، اما به نسبتی که ارز گران تر به واردات مواد غذائی تخصیص یافته، مواد غذائی گران نشده است.

۴- این شرکت مواد غذائی معادل ١/۵درصد فروش سالانه بهره بانکی پرداخت کرده بود، به عبارت دیگر شبکه توزیع مواد غذائی ظرفیت ندارد تا بهره پرداختی به بانک را به قیمت کالا اضافه کرده از مشتری دریافت کند.

۵- این شرکت مواد غذائی به سبب نداشتن نقدینگی مواد را از عمده فروش ٢ ماهه می خرد یعنی ۶ درصد جنس را گران تر می خرد.

عارضه یابی مشکل

در عمل سود خالص شرکت، اگر سرمایه در گردش لازم را داشت ٨/۵ درصد بود اما ۶ درصد آن را به عمده فروش و ١/۵ درصد آن را به بانک می دهد. این موارد نشان می دهد :

• شرکتهای پخش مواد غذایی ظرفیت پرداخت نرخ های بهره موجود  به بانک و عمده فروش را ندارد.
• صنعت مواد غذایی ظرفیت تحمل فعالین اقتصادی فاقد سرمایه در گردش را نداشته و این گروه (فعالینی که سرمایه در گردش را می خواهند با استقراض تامین کنند) کاندید اخراج از بازارند.
• بزرگترین مشکل شرکت های پخش وتوزیع موادغذایی این است که به علت رقابت سنگین در بازار و افزایش مانده مطالبات ریالی در بازار وسود های کم مجبور به اتخاذ سیاست های کاهش هزینه ها در بخش کیفیت و تولید و توزیع هستند.
• از طرفی سازمان های پخش وتوزیع با مسئله عدم خرید کالا توسط مشتری روبه شده و یا خرید امانی اتفاق می افتد که هم مانده مطالبات را در بازار افزایش داده و هم هزینه کالای برگشت خورده از بازار زیاد می گردد.

این سیکل همچنان در بخش منابع انسانی، انبارداری، ناوگان های توزیع را تحت تاثیر قرار داده و ادامه می یابد.

 

---

شکل گیری trade off در شرکتهای پخش و توزیع

چند روز پیش مطلبی در سایت متمم به نام Trade-off و تصمیم گیری های چند معیاره Multiple-criteria Decision  معالعه کردم.

این بحث برایم بسیار جالب بود که در سازمان هایی که زیر نظر یک هلدینگ واحد هستند، چگونه در تصمیم گیری هایی که با چند معیار گرفته می شوند، نتایج آن را می توان درست تر تحلیل کرد.

 Trade-off بین دو معیار زمانی بوجود می آید که نتوانیم به طورهمزمان هر دو معیار را بهبود دهیم. این حالت می تواند ناشی از ساختار مسئله و یا محدودیت منابع باشد.

 Trade-off ساختاری

متغیر هایی که با توجه به ساختارشان این رابطه را ایجاد می نمایند مثل متغیر قیمت و کیفیت یعنی افزایش یکی افزایش دیگری را در بر دارد و همزمان نمی توان دو معیار را بهبود داد یعنی کیفیت را افزایش داد و قیمت ها را کم کرد.

Trade-off با محدودیت منابع

متغیر هایی که رابطه آنها از نوع محدودیت در تامین منابع می باشد مثل سود عملیاتی و هزینه پخش و توزیع کالا که با افزایش یکی، دیگری کاهش می یاید و همزمان نمی توان هزینه پخش را کم نمود و سود را افزایش داد.

[su_note note_color=”#5cd686″]  در سازمان های پخش و توزیع دو معیار “هزینه توزیع و پخش کالا”  و “کیفیت توزیع” با هم Trade-off ساختاری دارند. یعنی همزمان نمی توانیم هزینه پخش و توزیع کالا را کم کنبم و از طرفی کیفیت توزیع را افزایش دهیم. [/su_note]

کیفیت توزیع شامل افزایش دسترسی کالا، سرعت تحویل کالا و زمان تحویل کالا است.

اگر بودجه ما محدود باشد و محدودیت منابع داشته باشیم، بین این دو معیار یک Trade-off به وجود می آید. یعنی افزایش یکی از معیار ها منجر به کاهش دیگر معیار می گردد.

شرکت های تولید کننده و توزیع کننده مواد غذایی

 سازمان های بزرگ پخش و توزیع در کشور معمولا از نظر وابستگی به یک هلدینگ تامین کننده یا مستقل بودن هلدینگ تامین کننده، به دو ساختار تقسیم می شوند

 1-  شرکت های مستقل از شرکت های تامین کننده مثل شرکت های دارویی خصوصی و یا شرکت های خصوصی پخش و توزیع کالا

 2- شرکت های وابسته و زیر مجوعه هلدینگ تامین کننده مثل شرکت بانی چاو، بازار گستر پگاه، شرکت میهن.

در حالت اول معمولا شرکت ها کمتر دچار مساله هستند،  بنا به سیاست های خود که رسالت توزیع و پخش دارند، ساختار توزیع خود را بر مبنای سود و زیان با نگاه به آینده کسب و کار خود تدوین می نمایند.

از طرفی سازمان هایی که زیر مجموعه هلدینگ شرکت های تامین کننده خود هستند، باید بخش زیادی از سبد عرضه و فروش را به ناچار از این تامین کننده تکمیل نمایند. این امر منجر به افزایش معیارهای چندگانه در سود و زیان و هزینه می شود.

نمی توان به راحتی متوجه شد، که تصمیم گیری بر اساس کدام معیار ارزش بیشتری دارد زیرا در شرایطی که دو شرکت تامین کننده و توزیع کننده معیار های سود و زیان متفاوتی را دنبال می کنند، اکثر تصمیم گیری ها از ابهام زیادی برخوردار است.

 برخی از معیارهای سود وزیان شرکتهای تولیدی 

• افزایش ظرفیت تولید.
• کاهش ضایعات تولید.
• کاهش مرجوعی از بازار.
• افزایش حجم تولید محصولات سود ده.
• کاهش و یا قطع محصولات زیان ده.
• کاهش هزینه های تولید کالا.
• کاهش هزینه های انبارداری

 برخی از معیارهای سود وزیان شرکتهای توزیعی

• افزایش ضریب پوشش مشتریان.
• کاهش فروش محصولات کند فروش.
• افزایش محصولات با حاشیه سود بالا.
• کاهش ضایعات از بازار.
• افزایش سرعت تحویل کالا و بارگیری.
• کاهش هزینه های پخش وتوزیع کالا.
• تکمیل سبد عرضه کالا و افزایش تنوع محصولات سوده.

چالش منابع بین شرکتهای تولیدی و پخش مواد غذایی

در شرکت تولیدی قیمت گذاری و تعیین مارژین قیمت محصول هم بیشتر با نگاه سود و زیان که بیشتر بر پایه حسابداری صنعتی و قیمت تمام شده است تا حسابداری مدیریت، تعیین می گردد.

شرکت های تولیدی و شرکت ها ی پخش در نوسان تصمیم گیری هایی در خصوص سود و زیان بین دو معیار که با هم   Trade-off  یا محدودیت منابع دارند، درگیر هستند.

مثلا شرکت تامین کننده جهت افزایش سود به تولید محصولی گران قیمت روی می آورد و شرکت توزیعی را مجبور به عرضه این محصول دربازار می نماید.(در شرکت های که هر دو مجموعه در زیر نظر یک هلدینگ فعالیت می کنند) از طرفی این محصول کند فروش هم است و چون تبلیغی هم صورت نگرفته در شلف مغازه می ماند و علاوه بر افزایش مانده مطالبات شرکت های پخش از مشتری هزینه برگشت محصول  بر روی دست پیمانکاران کانال های توزیعی هم باقی می ماند. شرکت های پخش این محصول را به بازار عرضه کرده و بعد ازمدتی دوباه عودت داده و به عنوان محصول مرجوعی از بازار به شرکت برمی گردانند.

حال اینکه این محصول مرجوعی از بازارآیا طبق دستور العمل شرکت ها ی تولیدی مورد پذیرش واقع شود یا خیر مقوله دیگری است که تاثیر زیادی بر روی ساختار هزینه توزیع شرکتهای پخش می گذارد. این اتفاق باعث افزایش هزینه پخش و سردرگمی بین مدیران شرکت های پخش و توزیع می گردد.

این حلقه معیوب تعارض بین دو معیار ” سود ” و ” هزینه های عملیاتی ” ادامه می باید و منجر به افزایش هزینه های سیستم پخش فروش محصول می گردد.

گاها با اصرار مدیر عامل شرکت هلدینگ این محصول باید به ناچار عرضه و فروخته شود، حتی در صورت عدم سوددهی و مستهلک شدن منابع وزیان عملیاتی شرکت توزیعی.دتعارض ساختاری بین مدیران توزیع و تولید، دائما به عنوان یک کابوس تکراری خواب را از چشمان سرمایه گذار و یا مدیر عامل هلدینگ می گیرد.دزیرا با جانبداری هر طرف از شرکت ها، مدیر واحد دیگر برای ابراز گله مندی و سنگ اندازی بر خود آزاد می گذارد. در این میان لابی گری های سازمانی گسترده شکل می گیرد که برای حیات سازمان خطرناک است، که منجر به  proxy war جنگ های بدون سرزمین می گردد. (برگرفته از متن محمد رضا شعبانعلی)

اما چرا  شرکت های تولیدی و سازمان های پخش و توزیع ، مهمترین مسئله شان (تعارض) از نوع Trade-off محدودیت منابع است که بین دو معیار کیفیت توزیع و سود عملیاتی شکل می گیرد.

 

تصمیم گیری بین کیفیت توزیع و سود عملیاتی در شرکتهای پخش مواد غذایی

ماهیت ساختار سازمانی ، یکی ساختار سود (تولیدی) و یکی ساختار هزینه ای (توزیعی) است و منجر به شکل گیری این تعارض می گردد و این تعارض در تصمیم گیری های این سازمان ها نقش بسزایی را بازی می نماید.

1- خواسته های متفاوت از یک مفهوم و سعی در گنجاندن دو خواسته در یک ظرف واحد (هر دو سود را می خواهند و هزینه را بر دوش دیگری می بینند).

2- مبهم بودن تعاریف معیارهای موفقیت در تعریف سود و هزینه در عملیات تولید و توزیع (افزایش فروش بیشتر منجر به سود بیشتر شرکت های تولیدی و افزایش هزینه های پخش می گردد)

3- شکل گیری رفتار منافع طلبی زود بازده در هر دو در سازمان هریک به دنبال افزایش سرمایه خود هستند، یکی خرید دستگاه و دیگری خرید ناوگان وتجهیزات و منابع که گاها در راستای هم نیستند.

پذیرش این نکته که نمیتوانیم به طورهمزمان هر دو معیار را بهبود دهیم، مقدمه ای برای حل تعارض این دو شرکت می باشد.

 

لینک کوتاه شده مطلب:https://goo.gl/9JeMrX

 

 

مشاوره و آموزش تخصصی منابع انسانی در شرکتهای پخش و توزیع مواد غذایی

درخواست آنلاین مشاوره و آموزش 

ایمیل : info@kehsavarzfazl.com

عضویت در کانال تلگرام